Her yerin kendine has atadan, dededen kalma adetleri vardır. Biz şimdi bir düğün hadisesinin evvelinden nihayetine Çukurköy adetlerini anlatalım. Genç oğlıan asker vakti gelince yakın aile efradı ona yakışacak kız aramaya başlarlar. Düğünlerde, kınalarda, çaylarda ve kaplıcalarda kız aranır. Münasip görülen kız, kız farkında olmadan oğlana gösterilir. Kızın uygun olduğu yakınları tarafından methedilerek oğlıanın kıza karşı muhabbeti artırılır.. Damadın rızası alınınca oğlıanın babası ve annesi kız tarafına haber salıp dünürcü olduklarını söylerler. Pazartesi ve Perşembe akşamı yatsı namazından sonra en yakın akrabalarla ilk dünürlük yapılır.

Bu merasim gayet seviyeli ve üst düzeyde bir misafirlik olduğundan çaylardan hemen sonra mevzua girilir, "Allah'ın izni, peygamberin kavli ile kızınıza oğlumuz için dünürlüğe geldik" derler.Kız evi hemen cevap vermez müsaade isterler."Biz de yakınlarımıza bir soralım" derler. Düşünüp karar verilir. "Allah nasip ettiyse olur" derler. Hemen kalkıp iltifatlarla, muhabbetle misafirleri kız evi uğurlar. Bu onların yani kız tarafının bir şeref nişanıdır. Çünkü belli yaşa gelen genç kıza dünürcü olması o ailenin itibarını arttırır. Gece gidilmesinin sebebi de karanlıkta kimse görmeden bu işi tamamlamaktır. Oğlana kız istedik te vermediler diye, damat adayı'nın gururunun kırılmamasıdır.

Son olarak kesinleşen gün gelince yine akşam vakti aile efratları kız evine giderler. Eğer kız verilecekse izzet-i ikramdan, karşılamadan belli olur. Çay içimi arasında "ne oldu düşündünüz mü? Bu işi uzatmayalım" diye cemaat alayının yaşlı kurdu söze girer. Kız evi nazlanmaya "işte çocuğumuzun yaşı küçük, daha çeyizini bile tamamlayamadık" diye serzenişte bulunurlar.Yaşlı kurt hemen söze atılır. "Mendil verin hele biz beklemesini biliriz."Kız evi "Eh madem! Allah hayırlı etsin" derse oğlıan tarafı "gelin kızımız gelsin, bir görelim" der. Gelin kız gelir, yaşlıların elini öper.

Sonra mendil alma günü tespit edilir. Tespitleşen günde oğlıan tarafının yakın eş dostları çağrılır. Herkes yakınlık derecesine göre hazırlıklıdır.Çiçekler yapılır, çikolatalar hazırlanır, çay şeker alınır. Önden kadınlar, arkadan erkekler düğün alayı gibi mendil almaya giderler.Kız evinde misafirlere şeker, çay ikram edilir. Oğlıan evinden bir kadın talebi ile kız çağırılır eller öptürülür. Burada kaynana geline en büyük hediyeyi takar. Gelen misafire günümüzde mendil vermek adet oldu. Gelin kızı boş bırakmamak için ara sıra gelip-gitmeye devam edilir.

Sonra nişan merasimi için gün tespit edilince taraflar birbirilerine alınacak 4 adet adana burgusu bilezik, zincirli beşibirlik, 2 metre zincir, set takımı, gümüş kemer, elmas yüzük ve küpe konuşulur. İki tara mutabakata varınca "kaç sofra gelelim" diye sorarlar.

Nişan merasimine gidilirken takılarla beraber kızın nişan elbiseleri; iki ayakkabı, terlik, 3 has ipekten yapılmış çitili yazma konur. Bir tepsi baklava ve çöreklerle gidilir. Özellikle çörek süslenerek foçulara bağlıanır. İleri gelen yengeler başının üstünde sallana sallana giderler.

Kız gelen misafirleri karşıladıktan sonra önce kayınvalidenin elini, sonra da misafirlerin hepsinin elini öper. Kaynana büyük hediye takar, sonra yine yakınlık derecesine göre hediyeler verilir. Hazır olan sofralara oturulur. Yemekten sonra çaylar içilir ve oyunlar oynanır, eğlenilir ve sonra herkes evlerine gider. Bir hafta sonra nişan karşılığı olarak kız tarafı oğlıan evine giderken damadın nişan yüzüğü, saat, künye, zincir, takım elbise, traş malzemeleri ve ayakkabıları ile varılır. Aynı şekilde yemekler yenilir, çaylar içilir ve eğlenildikten sonra dağılınır.

Dünürler arası irtibat kopmaması için haftada bir gidip gelinir. Bu arada düğün günü tesbit edilerek kızın nüfus cüzdanı almaya gidilir. Nüfus cüzdanı alındıktan sonra işlemler tamamlanarak nikah işlemi hazırlanır.Nikah fazla kalabalık olmadan sade bir törenle bir salonda nikah kıyılır. Sonra kına ve düğün günleri tespit edilir. Düğün hazırlıkları yapılır.

Düğün hazırlıkları eğer kıza yeni bir ev tutulacak ise mobilyasından beyaz eşyasına varıncaya kadar karşılıklı olarak yeni ev tamamlanır. Kızın çeyizleri de eve getirilerek sarılır. Çeyizlerde; mutfak takımı, yatak takımları, damat ve gelinin iç ve dış giyecekleri vardır.

İlçemizin Perşembe günü kına yakma adeti vardır. Gündüz kına yakmaya 5-6 sofra, kız evine gidilir ve kızın eline yakılarak süslenir. Sonra da başındaki duvakla kızın başından şekerler serpilerek eğlenilir.

Cuma akşamı kına gecesi için salon kiralanır. Gelin süslendikten sonra o gece giyilecek kına giysileri ayarlanılır. O gece bütün elbiseler, şalvarların hepsi birer birer giyilip oynanır. Kına gecesi günü hediyeler takılır, gelen misafirlere haşhaşlı lokum, peynir, zeytin, yaprak sarması ve çay ikram edilir, eğlence sabaha kadar sürer.

Cumartesi günü akşamı davul çalınır ve gelenlere yemek verilir. Pazar günü düğün günüdür. Sabah da gelin saçları kuaföre giderek süslenir, gelinliği giyer ve taç takılır. Damat, arkadaşları ile birlikte sağdıcın evinde hazır bekler. Damat ve arkadaşları akşamdan, damat hamamına giderler ve hep beraber eğlenirler. Sağdıcın evine berber gelerek damadı tıraş eder. Damat elbiselerini giyerek hazır bekler. Pazar sabahı 10.00 da oğlıan evinde davet başlar. Bu arada oğlıanın arkadaşları da davullu zurnalı eğlenmeye başlamışlardır bile. Öğle namazına kadar davet sona erer, namazdan sonra konvoy halinde kız almaya gidilir. Kız tarafı da aile büyüklerini toplayarak hazır olarak beklemektedir. Konvoy kız evine vardığın da; önde hoca, sonra oğlıan babası, varsa amcası, dayısı yani yakın akrabalarının erkekleri gelin indirmeye girerler. Bu arada davul alayı kız evinin önüne gelmiştir. Damadın arkadaşları oyun oynamaya başlarlar. Gelin arabaya bindiğinde konvoy halinde dolaştırılarak oğlıan evine gelinir. Oğlıanın babası gelini arabadan indirir ve kayınvalideye teslim eder. Bu arada damat adayı daha sağdıcın evindedir. Tam bu sırada damat arabayla evin önüne gelir ve aile büyüklerinin elini öperek davul alayını karşılar ve arkadaşları adet üzerine kız evinden bir kaç küçük cam kırar. Camlar damat tarafından hemen en kısa sürede taktırılır.

Davul alayı bir müddet sonra dağılır. Akşam olunca yakın akrabalarla akşam yemeği yenir ve yatsı namazından sonra dualarla damat gelinin yanına girer ve yorucu bir hafta sonunda düğün merasimi bitmiş olur.

Mehmet ÖZÇİĞDEM
Araştırmacı